اما در عمل شاهد آن هستيم که قيمت اينترنت در سبد خانواده­ ها کاهش که نداشته هيچ بلکه افزايش هم داشته است. واقعيت از اين قرار است که بسياري از شرکت­هاي اينترنتي تا قبل از آنکه تخفيف­هاي اينترنتي توسط وزارت ارتباطات اعلام شوند و آنها ملزم به رعايت اين تخفيف­ها شوند طرح­ها و جشنواره­هاي بسياري را در وب سايت­هاي خود راه انداخته بودند و آن­ها را تبليغ مي­کردند اما به محض آنکه مجبور شدند تخفيف­هايي را که شرکت ارتباطات زيرساخت به آن­ها داده بود اعمال کنند و به کاربران و مشترکان خود تخفيف دهند شروع به حذف کردن تخفيف­هاي خود به کاربران­شان کردند. 

با توجه به برداشته شدن اين طرح­ها قيمت اينترنت در بسياري از شرکت­ها نه تنها کاهش پيدا نکرده بلکه گاه هزينه­ هاي افراد تا بيش از 30 درصد هم افزايش را نشان مي­دهد. براي يافتن پاسخ اين سوال که تخفيف­ هاي اينترنتي به واقع چقدر براي کاربران موثر بوده­ اند وهزينه­ هاي آن­ها را کاهش داده ­اند با تعدادي از کاربراني که از شرکت ­هاي مختلف اينترتي سرويس و خدمات دريافت کرده ­اند مصاحبه کرديم و از آن­ها پرسيديم که چه تغييري در هزينه ه­اي که هر ماه بابت اينترنت پرداخت مي­کنند حاصل شده است و آيا اعمال تخفيفات باعث شده است تا هزينه­ هاي کم­تري را پرداخت کنند و به اصطلاح اينترنت پاي­شان ارزان تمام شود يا اينکه اوضاع به گونه ديگري است.

بي اثر بودن تخفيف­هاي اينترنتي

اگرچه در اين دولت و در دولت­هاي قبل چندين بار اعلام شده بود که شرکت ارتباطات زيرساخت تخفيف­ هايي را به شرکت­ هاي اينترنتي داده است اما با وجود اينکه شرکت ارتباطات زير ساخت که ورود اينترنت به کشور فقط از طريق آن صورت مي­گيرد اين تخفيف­ها را به شرکت­هاي اينترنتي داده است اما شرکت­هاي اينترنتي به مشترکان خود هيچ تخفيفي را نداده­ اند. 

ماجرا از اين قرار است که شرکت زيرساخت اينترنت را از لب مرز خريده و آن را در نقطه صفر مرزي تحويل مخابرات داده و مخابرات هم آن را در سراسر کشور پخش کرده و آن را در اختيار شرکت­هاي اينترنتي مي­گذارد که در اين ميان شرکت­هاي اينترنتي مدعي­ اند که زير ساخت اينترنت تمام شده را به آن­ها گران مي­فروشد و به همين دليل هم آن­ها قيمت­هاي گزافي را براي فروش اينترنت از کاربران خود طلب مي­کنند. 

وزارت ارتباطات اما در يک دهه اخير در چند نوبت تخفيف­ هايي را از طريق شرکت ارتباطات زيرساخت به شرکت­هاي اينترنتي داد که البته با وجود اعمال اين تخفيف­ ها توسط زيرساخت شرکت­هاي اينترنتي حاضر نشدند که به مشترکان خود تخفيف بدهند. درواقع هر بار که شرکت زيرساخت تخفيفي را اعمال مي­کرد شرکت­هاي اينترنتي به بهانه­ هاي مختلف از زير بار اعمال تخفيف به مشترکان خود شانه خالي مي­کردند. 

در اين نوبت اما وزير ارتباطات که يک بار اين تجربه تلخ را تجربه کرده بود اين بار به خوبي اين موضوع را مديريت و کنترل کرد و اعلام کرد که فقط به شرکت­هاي اينترنتي تخفيف مي­دهد که به مشترکان خود تخفيف داده باشند. اين امر تمام شرکت­هاي اينترنتي را مجبور کرد که اين تخفيف­ها را در نهايت اعمال کنند اما در عمل باز هم آنها با ترفندهايي مثل حذف جشنواره­ها و يا طرح­ هاي خود عملا قيمت تمام شده اينترنت را براي کاربر نهايي افزايش دادند.

برداشتن سرويس شبانه رايگان توسط شرکت­ هاي اينترنتي

از وقتي که ارزان شدن اينترنت اعلام شده شرکت­هاي اينترنتي که بر اساس اعلام سازمان تنظيم مقررات تخفيف­ هايي را به وجود آورده بودند تعرفه­ هاي خودشان را به شيوه ­اي تغيير دادند که در عمل هزينه اينترنتي که مشترکان آن­ها مصرف مي­کنند به جاي کاهش افزايش داشته باشد. 

يکي از مشترکان در اين باره گفت: تا قبل از اعمال اين تخفيف­هاي اينترنتي، سرعت حدود دو مگابايت را با حجم 10 گيگ به قيمت 40 هزار تومان خريداري مي­کرده که دانلود شبانه­ اي داشته که از ساعت 2 شب تا 8 صبح هم فعال بوده اما از موقعي که اين تخفيف­ها شکل گرفته­ اند درست است که مبلغي که بابت اينترنت بايد بپردازد 8 هزار تومان کم شده و به جاي 40 هزار تومان به 32 هزار تومان رسيده است اما از آنجايي که اينترنت نا محدود شبانه­ اش حذف شده عملا مجبور شده که حجم بيشتري را خريداري کند که اصلا به صرفه­ اش نيست. 

توجه داشته باشيد که بيشتر افرادي که از اين سرويس­ ها استفاده مي­کردند دانلودهاي خود را به ساعات پاياني شب واگذار مي­کردند و با برنامه ه­ايي نظير دانلود منيجر دانلودهاي خود را به گونه­اي تنظيم مي­کردند که دانلودهاي خود را به صورت اتوماتيک از ساعتي خاص مثل 2 شب شروع شوند که البته با توجه به برداشته شدن سرويس­هاي رايگان شبانه عملا اين کار غير ممکن شده است و کاربران ناچارند که هزينه­ هاي گزافي را براي دانلودهاي روزانه خود صرف کنند.

گران شدن اينترنت نامحدود روشي ديگر براي بي اثر کردن تخفيف­ها

يکي ديگر از روش­هايي که از طريق آن کاربراني که از سرويس نامحدود اينترنت استفاده مي­کنند را با مشکل مواجه کرده گران شدن اينترنت نامحدود است.

 به اين صورت که اگرچه طبق اعلام سازمان تنظيم مقررات قيمت اينترنت بايد با تخفيف مواجه شود اما قيمت اينترنت غير حجمي يا نامحدود شامل اين تخفيف­ها نمي­شود با همين روش شرکت­هاي اينترنتي سرويس نامحدود مشترکاني که از سرعت 256 مگابات استفاده مي­کنند مجبور شدند که اگرچه قبل از اين مبلغ 25 هزار تومان براي هر دو ماه مي­پرداختند از اين پس بايد تعرفه آنها به 33 هزار تومان افزايش پيدا کند.

 جالب است بدانيد که يکي از کاربراني که از اين بابت اعتراض کرده شرکت اينترنتي به او گفته است که اگر ناراحت است مي­تواند سرويس خود را قطع کند چون ارايه اين سرويس به کل براي شرکت صرفه اقتصادي ندارد. کاربر ديگري که او هم از اينترنت پرسرعت بهره مي­برد به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: من از اينترنت با سرعت 512 استفاده مي­کردم اما در چند ماهي که گذشته بعد از تخفيف­ها هزينه من که به ازاي هر دو ماه پيش از اين 48 هزار تومان بوده حالا به 60 هزار تومان رسيده است. 

اين طور به نظر مي­ آيد که سازمان تنظيم صرفا قيمت فروش حجم و آبونمان را ارزان کرده اما برخي شرکت­هاي اينترنتي که از ترفندهاي اينترنت ايران به خوبي آگاه هستند با حذف تخفيف­ هاي خود، اينترنت رايگان شبانه و اضافه کردن قيمت اينترنت نامحدود عملا درآمدهاي خود را افزايش دادند و البته اين در حالي است که هزينه­ هايي هم که بابت تخفيف­هاي اينترنتي اعمال کردند عملا از شرکت زيرساخت دريافت کرده­ اند.

ثابت ماندن هزينه­ اينترنت داخلي

درست است که شرکت­هاي اينترنتي در سال­هاي گذشته مقدار زيادي از محتوا را در روي شبکه داخلي يا همان اينترانت يا شبکه ملي اطلاعات به کاربران خود ارايه داده اند وعملا بسياري از اين محتواها را اگر مشترکان آن­ها بخواهند دانلود کنند ارتباط آن­ها نه از طريق اينترنت بلکه از شبکه داخلي وصل مي­شود اما آن­ها باز هم با وجود اتصال کاربران­شان به شبکه داخلي از آن­ها هزينه اينترنت بين الملل را از آنها دريافت مي­کنند.

 البته جاي شکرش باقي است که سازمان تنظيم مقررات قانوني را اعمال کرده که به موجب آن از اول بهمن ماه سال جاري شرکت­هاي اينترنتي ملزم مي­شوند که اينترنت و اينترانت مشترکان خود را يعني استفاده آن­ها از اينترنت داخلي يا اينترنت ملي را تفکيک کنند و هزينه اينترنت ملي بايد چيزي حدود يک سوم هزينه اينترنت جهاني محاسبه شود. 

رگولاتوري البته شرکت­هاي اينترنتي را هم تهديد کرده که در صورتي که اين مهم را تا اول بهمن ماه سال جاري انجام ندهند با جريمه­ هاي سنگيني روبرو مي­شوند که البته بايد منتظر بود و ديد که آيا اين تهديدها جواب مي­دهد و يا باز هم شرکت­هاي اينترنتي با ترفندهاي خاص خود از زير اعمال کاهش هزينه استفاده از اينترنت داخلي هم فرار مي­کنند.

جمع بندي

تجربه سال­هاي قبل نشان داده که اگرچه تخفيف­هاي اينترنتي توسط شرکت زيرساخت در چند نوبت اعمال شده­ اند اما هربار شرکت­هاي ارايه دهنده اينترنت با بهانه­ هاي خاص خود حاضر نشده اند اين تخفيف­ها را به کاربران خود بدهند. 

از سوي ديگر اگر اين شرکت­ها تخفيف­ها را هم اعمال کنند باز هم با شيوه­ هايي نظير حذف کردن اينترنت شبانه و برداشتن طرح­هاي ويژه خود عملا هزينه­ هاي بيشتري از کاربران طلب مي­کنند. 

برخي از شرکت­هاي اينترنتي البته در پاسخ به اين انتقادها مدعي­ اند شرکت ارتباطات زيرساخت اينترنت را بسيار ارزان قيمت از خارج از کشور خريداري کرده و با قيمت گزاف به شرکت­هاي اينترنتي مي­فروشد و به فکر درآمد زايي براي دولت است وگرنه بازهم اين شرکت مي­تواند قيمت­ها را بسيار پايين­تر آورده و عملا دعواي بين شرکت­هاي اينترنتي و کاربران را از بين ببرد.

 شايد امروز بسياري از شرکت­ها ترجيح بدهند که خودشان وارد کننده اينترنت به ايران باشند و از اين طريق قيمت­ها باز هم کاهش پيدا کنند اما تجربه­ هاي قبلي نشان مي­دهد زماني که شرکت زيرساخت در چند نوبت به آن­ها تخفيف داده آن­ها باز هم حاضر به کاهش قيمت اينترنت براي کاربران خود نشده ­اند.

 شايد واقعيت اين باشد که محدود بودن تعداد شرکت­هاي اينترنتي در ايران باعث شده که اين 11 شرکت پپ به نوعي با هم کنار آمده و بازار اينترنت ايران را بين خود تقسيم کنند و با بالا نگه داشتن قيمت اينترنت عملا موجب شوند کاربر ايراني نتوانند از اينترنت ارزان و با کيفيت استفاده کنند. 

با توجه به اين شرايط شايد بهترين راه افزايش تعداد مجوزها است؛ يعني وزارت ارتباطات مي­تواند با اعطاي مجوزهاي بيشتر به شرکت­هاي اينترنتي بيشتر عملا انحصاري را که ايجاد شده بشکند و سرمايه­ گذاران بيشتري را ترغيب کند تا وارد بازار اينترنت ايران شده و اين بازار به معناي واقعي کلمه رقابتي شود تا شايد از نتيجه اين کار قيمت اينترنت براي کاربر ايراني کاهش يافته و اندازه­  معقولي پيدا کند.